Bölgenin Coğrafi Özellikleri

Karadeniz Bölgesi







Rize, Trabzon, Bayburt,
Giresun, Ordu, Samsun, Amasya, Sinop, Kastamonu,
Zonguldak ve Bolu illerinin tüm toprakları
Karadeniz Bölgesi'nin sınırrları içindedir.
Artvin ve Gümüşhane illerinin çok küçük bazı
bölümleri Doğu Anadolu Bölgesi'nde kalır. Tokat
ilinin büyük bölümü bölge sınırları içindedir.
Çorum ve Çankırı illerinin yaklaşik yarısı İç
Anadolu Bö1gesi'nin sınırlarına taşar. Büyük
bölümleri Doğu Anadolu Bölgesi'nde kalan
Erzurum, Erzincan; iç Anadolu Bö1gesi'nde kalan
Sivas, Yozgat, Ankara, Eskişehir; Marmara
Bölgesi'nde kalan Bilecik ve Sakarya illerinin
bazi bölümleri Karadeniz Bölgesi'nin sınırları
içindedir.

Ordu ilinde yer alan Melet
Çayı’nın doğusu Doğu Karadeniz bölümü, Melet
Çayı vadisinden Gerze yakınlarına kadar uzanan
kesim Orta Karadeniz bölümu, Gerze'nin batısında
kalan topraklar ise Batı Karadeniz bölümü adıyla
anılır.

1985'te yapılan son nüfus
sayımı sonuçlarına göre Karadeniz Bölgesi'nde 8
milyondan çok insan yaşamaktadır. Bölgede
ortalama olarak kilometrekareye 62 kişi düşer.
Doğu Karadeniz bölumünde kıyı şeridinin bazı
kesimlerinde nüfus yoğunlugu kilometrekarede 200
kişiyi bulur. Bölge halkının yüzde 70'ini aşan
bölümü kırsal yörelerdeki yerleşim yerlerinde,
yüzde 30'a yakın bölümü de nufusu10 bini aşan 72
kentte yaşar. Bölgenin en önemli kentlerinden
olan Zonguldak, Samsun ve Trabzon'un nüfusu 100
binden çoktur.
Karadeniz Bölgesi Doğal Yapı



Karadeniz Bölgesi'nin Kuzey
şekillerini büyük ölçüde Karadeniz kıyısına
paralel olarak uzanan Kuzey Anadolu Dağları
belirler. Genellikle kıyının hemen ardında bir
duvarı andırırcasına yükselen bu dağlar, Doğu ve
Orta Karadeniz bölümlerinde iki, Batı Karadeniz
bölümünde ise üç sıra oluşturur. Bu dağların
Doğu Karadeniz bölümünde birbirine paralel
olarak uzanan sıralarına Doğu Karadeniz
Sıradağları denir. İki önemli akarsuyun
birbirine ters yönde aktığı Çoruh-Kelkit Vadi
Oluğu bu sıradagları, kıyı dağları ve iç sıralar
olmak üzere ikiye ayırır. Bu olugun Orta
Karadeniz bölümünde bulunan Kelkit Vadisi
kesimi, Canik Dağlarğ adğyla anılan kıyı dağları
ile iç Anadolu Bölgesi'ne dogru alçalarak bir
plato görünümü kazanan iç sıraları arasına
girer.

Kuzey Anadolu Dağları'nın Batı
Karadeniz bölümündeki kesimleri kıyıdan içlere
doğru birbirine paralel olarak Küre
(İsfendiyar), Ilgaz, Bolu ve Köroglu dağlari
denen sıralardan oluşur. Kuzey Anadolu
Dağları'nın en yüksek noktasiı doğu kesimde
3.932 metreye ulaşan Kaçkar Dağı'dır. Bu
dağların yüksek kesimlerinde yer alan ve gür
çayırlarla kaplı sulak yaylalar hayvancılık
açısından önem taşır.

Karadeniz Bölgesi'nde ovalar
fazla yer tutmaz. Başlıca düzlükler, dar kıyı
şeridiyle vadi tabanlarının genişlediği
kesimlerde yer alan ovalardır. Bölgenin en büyük
duzlükleri, Yeşilirmak ve Kızılırmak'ın
getirdigi alüvyonların birikmesiyle oluşan
Çarşamba ve Bafra ovalarıdır. Ayrıca Batı
Karadeniz bölümünde yer alan Düzce Ovası da
önemli bir tarım alanıdır.

Akarsu kaynakları
bakımından.en zengin bölgelerimizden biri olan
Karadeniz Bö1gesi'nden çıkan sular Karadeniz'e
dökülür. Türkiye sınırları içinde doğan ve gene
ülke sınırları içinde denize ulaşan en uzun
akarsu olan Kızılırmak, bölgenin Orta Karadeniz
bölümü kıyısında denize dökülür. Kızılırmak'tan
başka Karadeniz Bö1gesi'nden kaynaklanan suları
toplayan başlıca akarsular Çoruh Irmagı, Harşit
(Dogankent) Çayı, Yeşilirmak, Filyos Cayi ve
Sakarya Irmagı'dir. Çoruh Irmagi Gürcistan
topraklarinda, Sakarya Irmagi da Marmara Bölgesi
sınırları içinde denize dökülür.

Karadeniz Bölgesi sınırları
içinde birçok dogal ve yapay göl vardır. Başlıca
dogal göller Tortum, Ladik, Çağa, Melen (Efteni)
ve Abant gölleridir. Çarşamba Ovası'ndaki
Simenlik (Simenit) Golü ve Akgöl ile Bafra
Ovası’ndaki Uzun, Balık, Liman ve Karaboğgaz
gölleri birer delta golüdür. Doğu Karadeniz
Dagları'nın yüksek kesimlerinde buzul
aşındırması sonucunda oluşmuş çok saırda
buzyalagı (sirk) golü vardır. Bölge sınırları
içindeki başlıca yapay göller Almus, Suat
Uğurlu, Hasan Uğurlu, Karaçomak, Hasanlar,
Sarıyar ve Gökçekaya baraj gölleridir.

Karadeniz Bölgesi kıyıları
açığunda Giresun Adası dışında önemli bir ada
yoktur. Bölge kıyıları, denize kıyısı olan öteki
bölge kıyılarına oranla daha az girintili
çıkıntılıdır. Bu kıyıdaki en dikkat çekici
çıkıntı Sinop Yarımadası'dır. Yarımadanın
kuzeybatı ucunda yer alan İnceburun, Anadolu'nun
en kuzey noktasıdır.
Karadeniz Bölgesi iklim ve Bitki Örtüsü



Bölgenin doğal yapısını büyük
ölgçüde belirleyen Kuzey Anadolu Dağları, iklim
ve bitki örtüsü açısından kıyı ile iç kesimler
arasında önemli farklılıklarrn ortaya çıkmasına
yol açar. Deniz etkisiyle kıyı kesimi ılıman ve
nemlidir. Bu etki mevsimler arasındaki sıcaklık
farklarının azalmasına da yol açar. Dağ
sıralarının arasında yer alan iç kesimlerde ise
kara ikliminin etkisi görulür. Kıyı kesiminin
genellikle ılık ve yagışlı olmasına karşın iç
kesimlerde yazlar srcak ve kurak, kışlar soğuk
ve yağışlı geçer.

Dağları Karadeniz'e bakan
yüzünde kışlar genellikle ılıktır, ama batı
kesiminde Balkanlar ya da Karadeniz üstünden
gelen soğuk havanın etkileri görülür. Doğu
Karadeniz bölümü kıyılarında çok yüksek olan
yıllık ortalama yağış miktarı, Orta Karadeniz
bölümünde azalır, Batı Karadeniz bölumü
kıyılarında gene artar. Bölge kıyılarında kar
yağışlı gün sayısı yılda ortalama olarak 10'u
aşmaz.

Karadeniz Bölgesi'nin iç
kesimlerinde mevsimler arasındaki sıcaklık
farkları birden artar, yagrışlar ise azalır.
Kıyı dağlarının ardında yer alan kesimlerde
yıllık ortalama yağış miktarı genellikle 500
milimetrenin altındadır. İç kesimlerde kar
yağışlı gün sayısı yılda ortalama 20
dolayındadır.

Karadeniz Bölgesi'nin çeşitli
kesimleri arasrnda iklim farklılıkları olduğu
gibi doğal bitki örtüsünün yayılışı açısından da
farklılıklar vardır. Kıyı dağlarının Karadeniz'e
bakan yamaçları ülkemizin orman açısınan en
zengin alanıdır. Bu ormanlar bazı kesimlerde
yerini yalancı maki topluluklarina, bazı
kesimlerde de çay ve fındık bahçelerine bırakır.
Bu dağların orta yükseklikteki kesimleri geniş
yaprakli ağaçlardan, yüksek kesimleri ise igne
yapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlarla
örtülüdür. Ormanlarin sona erdigi yüksek
kesimlerde Alp tipi çayırlar yer alir. Karadeniz
Bölgesi'nin iç kesiminden Doğu Anadolu
Bölgesi'ne doğru alçalan kesimlerin dogğal bitki
örtüsü bozkır (step) görünümündedir.