Bölgenin Genel Özellikleri

Yeryüzü Şekilleri


Yer şekilleri sade olan bölgede yükseltisi fazla olmayan ova ve platolar geniş yer kaplar.
Bölgenin kuzey kesiminde Toros dağ sırasının güney yamaçları uzanır. Burada asıl Toroslar
ile onun önünde ikinci bir kıvrımlı dağ kuşağı uzanır. Bölgenin
ortasında 1938 m yükseltiye sahip sönmüş Karacadağ Volkanı yer alır.
Bölgenin batısında ise Gaziantep Platosu üzerinde yükselen Kartal
Dağları önemli yükseklik oluşturur.
Karadağ’ın batısında Altınbaşak (Harran), Ceylanpınar ve
Birecik ovaları yer alır. Dicle nehri ve kollarının toplandığı
Diyarbakır Havzası’nda fazla geniş olmayan ancak çok verimli bir ovaya
geçilir.
Karacadağ’ın batısındaki Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman
platoları Fırat ve kolları tarafından derin bir şekilde yarılmıştır.
Karacadağ’ın doğusu ise daha engebeli bir yapı gösterir. Bu bölümün
güneyinde Mardin-Midyat Eşiği yer alır.
Bölgenin iki önemli akarsuyundan biri olan Fırat, kaynağını
Doğu Anadolu Bölgesi’nden alır. Bölgede ise Toroslar’dan gelen Kahta ve
Karadağ’dan gelen küçük akarsularla beslenir. Güneydoğu Toroslar’ın
güneye bakan yamaçlarından birçok kol halinde çıkan Dicle Nehri ise
bölgenin diğer önemli akarsuyudur. Her iki akarsu da Basra Körfezi’ne
sularını boşaltır.
Bölgede doğal oluşumlu göl yoktur. Ancak Fırat ve Dicle
üzerinde kurulmuş baraj gölleri bulunmaktadır. Bölgenin ve ülkenin en
büyük baraj gölü olan Atatürk Barajı bu bölge sınırları içindedir.

İklim


Denizden uzak olduğu için sıcaklık bakımından karasal iklim
özellikleri görülür. Kışlar oldukça soğuk olup, en çok yağış bu
mevsimde düşer. Yaz mevsimi ise enlemin, karasallığın ve güneyden esen
çöl rüzgarlarının etkisiyle çok sıcak ve kurak geçer. Buharlaşma
şiddeti çok fazla odluğundan yaz mevsiminin en kurak geçtiği bölgedir.
Ayrıca batıdaki Gaziantep Yöresi’nde belirgin olarak Akdeniz ikliminin
ektileri görülür.
Bitki Örtüsü


Bölgenin doğal bitki örtüsü bozkırdır. İç Anadolu bozkırlarına göre
çok fakirdir. Bölgede antropojen bozkırlar da geniş yer kaplamaktadır.
Ormanların en az alan kapladığı bölge olan Güneydoğu Anadolu’da mevcut
ormanların büyük bölümü de tahrip edilmiştir. Toros Dağları eteklerinde
görülebilen ormanlar ise kuraklık nedeniyle çok zayıftır. Dicle Nehri
boylarında yer yer kavak ve söğüt toplulukları görülür.

Nüfus


Nüfusu en az olan bölgemizdir. Ancak doğum oranının yüksek,
yüzölçümünün küçük olması nüfus yoğunluğunun fazla olmasına neden
olmuştur. Orta Fırat Bölümü ve özellikle Gaziantep Yöresi yoğun
nüfuslanmıştır. Yağışın azaldığı düzlüklerde nüfus azalır. Bölgede
ekonomik gelişmenin yavaş olması, terör olayları gibi nedenlerden
dolayı göç veren bir bölgedir. Ayrıca mevsimlik işçi göçleri de
olmaktadır.

Turizm


Doğal güzellikleri ve tarihi zenginliğine karşın bölge turizm açısından yeterince gelişememiştir. Adıyaman’daki Nemrut Dağı’nda bulunan Komagene krallığına ait mezarlar ve çeşitli anıtlar adeta açık hava müzesi durumundadır. Şanlıurfa’daki Balıklı Göl halk tarafından kutsal sayılmakta, dinsel turizm için potansiyel oluşturmaktadır. Diyarbakır’da
bulunan Orta Çağ’a ait surlar, kuleler bölgedeki diğer turistik
zenginliklerdir. Ayrıca Gaziantep Yöresi’ndeki Karkamış ve Roma
dönemine ait kalıntılar çok fazla turist çekmektedir.

cümlemizden