TERAVİH NAMAZI

Teravih namazı sünnet-i müekkededir
Peygamber efendimiz, 3-4 gün teravihi cemaatle kıldırmış, daha sonra evden çıkmamıştır. Sebebi sorulunca, (Teravih namazının size farz olacağından korktuğum için evden çıkmadım) buyurmuştur. [Buhâri] Teravihin yirmi rekat oluşu ve cemaatle kılınması hadis-i şerifle bildirilmiştir. Sünnet olduğu Eshab-ı kiramın İcmaı ile sabittir. (Merâkıl-felâh şerhi)

Peygamber efendimiz, teravihi, 8, 12 ve 20 rekat olarak da kılmıştır. İbni Abbas hazretleri bildiriyor ki, Resulullah, yatsıdan sonra, vitirden önce, 20 rekat namaz kıldıktan sonra, (Ramazanda 20 rekat teravih namazı kılanın, yirmi bin günahı affolur) buyurdu. (İ.E. Şeybe)

Teravihin yirmi rekat olduğuna inanmayanın sapık olduğu (Nur-ül-izah) şerhinde de yazılıdır

İmam-ı a’zam hazretleri, (Teravih namazı sünnet-i müekkededir. Hz. Ömer, teravihin 20 rekat olarak cemaatle kılınmasını kendiliğinden ortaya çıkarmamıştır. O, elindeki sağlam esasa, yani Resulullahın sünnetine dayanarak emretmiştir) buyuruyor. (El-İhtiyar)

Peygamber efendimiz, teravihi hiç kılmasa bile hulefa-i raşidinin kılması, sünnet olması için kâfidir. Hadis-i şerifte, (Sünnetime ve hulefa-i raşidinin sünnetine sımsıkı sarılın!) buyuruldu. [Buhâri]

Teravihin cemaatle kılınması Sünnet-i kifaye’dir. Yani bir mahallede cemaatle kılınınca, diğerleri evde kılsa, sünnet ifa edilmiş olur. (Nimet-i İslâm)

Erkeklerin camide cemaatle namaz kılmalarının, evde kıldıkları namazdan 27 derece daha fazla sevap olduğu, kadınların ise, evde namaz kılmalarının, camide namaz kılmalarından daha çok sevap olduğu hadis-i şeriflerle bildirilmiştir. Kadınlar, zaruretsiz camiye gidemez. Çünkü Redd-ül-muhtar’da buyuruluyor ki: (Genç ve yaşlı kadınların 5 vakit namaza, Cuma ve bayram namazları için, vaaz dinlemek için camiye gitmeleri caiz değildir. Eskiden, yalnız çok yaşlı kadınların, akşam ve yatsı namazına gitmesine izin verilmiş idi ise de, şimdi bunların da gitmesi caiz değildir.) [İmamlık bahsi] [Bu hüküm, adı geçen kitabın Türkçe tercümesinin c.2, s.420 dedir.]

Teravih namazı iki veya dört rekatta bir selam vererek kılınır. Fakat iki rekatta bir selam vermek daha iyidir. Teravih namazını on rekatta bir selam vererek iki selamla bitirmek caiz, fakat mekruhtur. Şafii’de ise hiç sahih olmaz. Teravih, vitirden önce kılınır. Vitirden sonra da kılmak caizdir. Kılınamayan teravih namazının kazası gerekmez

Yatsıyı cemaatle kılan, teravihi yalnız, vitri de cemaatle kılsa mahzuru olmaz. Hatta teravihi kılmasa da, farzı kılmış olduğu imama uyarak vitri kılabilir.

İmamla birlikte yatsının farzı kılınsa, sonra imam gitse, cemaatten biri imam olup teravihi ve vitri kıldırsa sahih olur.

Birkaç kişi camiye girince, yatsının farzının kılınmış olduğunu görseler, biri imam olup yatsının farzını kıldırsa ve teravih kıldıran imama uysalar vitri de bu imamla kılsalar sahih olur.

Bir özrü sebebiyle camiye gidemeyen kimse, teravihi evde yalnız başına kılabilir. Hanımı, anası ve kızı ile de cemaat yapıp kılabilir. Fakat imam, sünnete uygun kıldırıyorsa, erkekler camiye gitmelidir.

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Ramazan ayında inanarak ve sevabını umarak teravih namazı kılanın, günahları affolur.) [Nesâi]

Bazı imamlar tadil-i erkana riayet etmeyerek teravihi hızlı kıldırıyor. Halbuki Hanefi’de tadil-i erkan vaciptir. Vaciplerinden biri kasten terk edilerek kılınan namazı tekrar kılmak vaciptir. Unutularak vacip terk edilirse, secde-i sehv gerekir. Tadil-i erkan, Şafii’de ise farzdır. Farz terk edilince namaz sahih olmaz. Teravih de olsa, sahih olmayacak kadar hızlı kılmak caiz olmaz.

Teravih namazı ile ilgili çeşitli sualler

Yatsı namazını kıldıktan sonra vitri kılıp, gece sahura kalkınca da teravihi kılmak caiz mi? Yani herhangi bir sebeple vitri teravihten önce kılmakta mahzur var mı?

CEVAP

Teravih, vitirden önce kılınır. Vitirden sonra da kılmak caizdir.

Teravihte her dört rekat kılındıktan sonra neler okunur?

CEVAP

Dört rekat kılacak kadar oturulup, salevat-ı şerife veya tesbih veya Kur'an okumak sünnettir. İki rekat arasında oturulmaz. Bazı yerlerde “sallû alâ Muhammed” deniyor. Bu ifâde, (Muhammed aleyhisselama salevat getirin) demektir. Böyle söylemeyip, (Allahümme salli alâ Muhammed) demeli Elbette daha uzun olanlarını söylemek daha iyidir.

Teravihte koro halinde okunan salevat-ı şerifeler caiz mi?

CEVAP

Evet.

Şafii mezhebindeyim. Bizim mezhebimize göre, kazası olan kimsenin vaktin sünnetlerini, teravih ve vitir gibi sünnet namazları kılması haram oluyor. Hanefiler teravih kılarken, biz imama uyup kaza kılabilir miyiz?

CEVAP

Şafii mezhebinde sünnet kılana da uyup kaza kılmak mümkündür. İmam dört rekatta bir selam veriyorsa, ilk kazaya kalmış öğle veya ikindi veya yatsının farzına niyet edip kaza kılmak mümkündür. İmam iki rekatta bir selam veriyorsa, hep sabah namazının farzını kaza etmesi daha kolay olur. Hanefide ise kaza kılan, teravih kıldıran imama uyamaz.

Kadın imamın, kadınlara teravih kıldırması sahih midir?

CEVAP

Kadının kadınlara imam olması tahrimen mekruhtur. Tahrimen mekruh, harama yakın demektir. Mekruh olan namaz sahih olursa da kabul olmaz, yani sevap verilmez. (R.Muhtar)

Şafii'de kadının kadına imam olması caizdir. Malikide ise sahih değildir. (Tenvir, Mizan)

Teravih namazını kılarken mesbuk olunur mu? Dört rekatta bir selam verilirken, ikinci dört rekatın dördüncü rekatına yetişen teravihi nasıl tamamlar?

CEVAP

Teravih kılarken mesbuk olunur. Dördüncü rekatına yetişirse, hemen durmamalı, imamın bitirmesini beklemelidir. Baştan başlamalıdır. Dördüncü rekatına yetişince kalkıp üç rekat daha kılması gerekir. Sonra, ikinci dört rekata da yetişemez, hep böyle gider. Yani teravih bitene kadar hep mesbuk olur. Eğer ilk dörde hiç uymazsa, mesbuk olmaz, kalan dört rekatı vitirden sonra kılar.

Teravihte (4 rekatta selam verirken) namaz surelerini sırayla okurken, Kuleuzülerden sonra Elemtere ve Liilafi okunur mu?

CEVAP

Okumamalı.

Ramazanda cemaatle teravih kılan kimse kazaya kalmış namazlarına niyet etse caiz olur mu?

CEVAP

Caiz olmaz.

Ramazanda Şafii imam, Hanefilere teravih ve vitir kıldırabilir mi?

CEVAP

Evet kıldırabilir. Şafii de teravih namazında iki rekatta bir selam verilir. Hanefi'de ise, iki rekatta bir selam vermek daha efdaldir. Bu bakımdan teravih kılarken Şafii imama uymakta hiç bir mahzur yoktur.

Şafiiler vitri kılarken iki rekatta bir selam verirler. Ayrıca bir rekat daha kılarlar. Üç rekat kılıp selam vermeleri de caizdir. Şafii imam, iki rekatın sonunda selam verirse, Hanefiler uyamaz. Fakat aynen Hanefi gibi üç kılarsa, Hanefilerin ona uymalarında mahzur yoktur. (T. Kulub, R. Muhtar)

Yatsının farzını cemaatle kılan beş on kişinin, başka bir mescide gidip, teravih kıldıran imama uyması caiz mi?

CEVAP

Evet.

Teravih namazını belirli rekatta kılmak şart mı? Mesela 20 rekat süresince bazen 4 rekat bazen de 2 rekat kılıp selam verme durumu olur mu?

CEVAP

İki rekatta bir selam vermek evladır, dört rekatta bir selam vermek de caizdir. Bazen dört ve bazen iki rekatta bir selam vermek de caizdir.

Kaza borcu olan kimsenin cemaatla kılınan teravih namazında teravih namazına mı yoksa kazaya kalan namazlarına mı niyet etmesi gerekir?

CEVAP

Cemaatle kılınan teravih namazında kazaya niyet edilmez. Cemaatle sadece aynı namazlar kaza edilir. Herkesin kazası ayrıdır.

Mescide geldiğinde teravih namazı kılınıyorsa o kimse yatsının ilk sünnetini ve yatsının farzını kıldıktan sonra mı teravih için cemaata uyması gerekir? Yoksa hemen mi cemaata uyması gerekir? Cemaata uyduğunda eksik kalan rekatları nasıl tamamlamalı?

CEVAP

Yatsının farzını bir kenarda kılar. Sonra cemaate uyar. Kalanları vitirden sonra kendi başına kılar.

Farz borcumuz olduğu için teravih namazı yerine kaza namazı kılınca, teravih de kılınmış olur mu?

CEVAP

Gece bir günlük kaza kılınınca teravih de kılınmış olur, ama kaza kılarken teravihe de niyet edilirse niyet sevabına da kavuşulmuş olur.

Bu halde iken kaza değil de teravih namazını evde bir kaç arkadaşımla cemaatle kılarsak mahzuru var mıdır?

CEVAP

Kaza namazı, aynı namazlar olmadığı için cemaatle kılınmaz.

Cemaat ile teravihe katılan ama kaza namazı kılan bir kimse, teravih namazının aralarında kamet getirmeye vakit bulamaz. Kametsiz kılmak uygun olur mu? Yoksa cemaate gitmemeli mi?

CEVAP

Teravih kılınırken kazaya niyet edilmez. Evde kaza namazı kılmalıdır. Kazayı kılarken teravihe de niyet edilir.

Teravihe ilk başlarken, imamın ikişer ikişer mi yoksa dörder mi kıldıracağını bilmiyoruz. Teravihin ilk bölümünün niyetini nasıl ve hangi namaza göre yapabiliriz?

CEVAP

Kaza kılınmaz. Teravih kılacaksak, o zaman da sadece teravihe niyet ederiz, imam kaç kıldırırsa kıldırsın, fark etmez.

Evde teravih yerine kaza kılarken aralarda teravih dualarını okusak olur mu?

CEVAP

Elbette okumak iyi olur.

Teravih kılarken en başta niyet etsek diğerlerinde niyet etmesek olur mu?

CEVAP

Olur.

Oruç tutamayanın da teravih kılması gerekir mi?

CEVAP

Evet gerekir.

Teravih namazını kazaya niyet ederek kılarken, toplam 20 rekat olması gerekir mi? Yani diyelim iki günlük kaza kılamaz mıyız? Teravih namazı sevabı alabilmek için niyet nasıl olmalıdır?

CEVAP

Bir günlük kaza namazı kılarken teravihe de niyet edilirse hem kaza hem de teravih kılınmış olur. İki günlük kaza kılınırsa daha iyidir. Kaza namazı ne kadar çok kılınırsa sevabı o kadar çok olur.

İmam ve cemaat de kazaya niyet ederek, evde cemaatle teravih kılabilir mi?

CEVAP

Aynı namazlar kazaya kalmışsa olur. Fakat bunu denk getirmek çok zordur. Onun için ayrı ayrı kılmak gerekir.

Şafide teravih namazında rekatlar kaçar kaçar kılınır?

CEVAP

İkişer ikişer kılınır.

Kaza borcu olmayanın evde yalnız başına kılarken teravihe mi yoksa kazaya mı niyetlenmesi iyi olur?

CEVAP

İkisine de niyetlenmesi iyi olur.

Kaza borcu olan teravih kılabilir mi? Şafide de aynı mıdır?

CEVAP

Kaza borcu varsa teravih kılamaz. Evet, Şafide de aynıdır.

Kaza namazı borçlarım var, 10 seneye yakın namaz kılmadım. Şimdi nasıl kılmam gerek. Teravih namazı kılabilir miyim?

CEVAP

Kazası olan nafile namaz ve sünnet kılamaz. Teravih namazı da sünnettir. Onun yerine kaza kılmanız gerekir. Kaza namazını kılarken teravihe de niyet edersiniz.

Teravih namazı 20 rekat olmasına rağmen bazı yaşlı insanlardaki düşünce 20 rekatın zorunlu olmadığı, Allah rızası için ne kadar kılınırsa kâfidir diye bir düşünce yaygın doğru mu?

CEVAP

Sünnet olanı 20 rekattır. Az kılan az sevap kazanır, çok kılan çok.

Teravih kılmayan, yatsıyı kıldığı imamla vitri kılabilir mi?

CEVAP

Evet kılabilir. İmam da teravih kılmasa, yine yatsı ile vitri cemaatle kıldırabilir.

Teravih namazına kalkarken ve teravih bitince hangi dualar okunur?

CEVAP

Teravih namazına kalkarken okunacak dua:

Sübhane zil mülki vel melekût. Sübhane zil izzeti vel azameti vel celali vel cemali vel ceberût. Sübhanel melikil mevcûd. Sübhanel melikil ma’bûd. Sübhanel melikil hayyillezi la yenamü ve la yemût. Sübbûhun kuddûsün Rabbüna ve Rabbül melaiketi verrûh. Merhaben, merhaben, merhaba ya şehre Ramezan. Merhaben, merhaben merhaba ya şehrel-bereketi vel gufran. Merhaben, merhaben, merhaba ya şehret-tesbihi vet-tehlili vez-zikri ve tilavet-il Kur’an. Evvelühû, ahiruhû, zahiruhû, batınühû ya men la ilahe illa hüv.

Teravih bitince okunacak dua:

Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala Âli seyyidina Muhammed. Biadedi külli dain ve devain ve barik ve sellim aleyhi ve aleyhim kesira. Üç defa okunur ve üçüncüsünde (ve salli ve sellim ve barik aleyhi ve aleyhim kesiran kesira.) denir. Ya Hannan, ya Mennan, ya Deyyan, ya Burhan. Ya Zel-fadlı vel-ihsan nercül-afve vel gufran. Vec’alna min utekai şehri Ramezan bi hurmetil Kur’an.